काठमाण्डौं। स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालयले विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनको सहयेगमा जलवायु परिवर्तन तथा स्वास्थ्य सम्बन्धी राष्ट्रिय सम्मेलन आयोजना गरिरहेको छ।
यो निर्णायक सम्मेलन नेपालमा जलवायु-उत्थानशील र न्युन कार्बन भएको स्वास्थ्य प्रणालीको निर्माणमा गर्न केन्द्रित हुनेछ।
श्रावण १७ /१८ मा ललितपुरमा भर्इरहेको यो सम्मेलनले देशको स्वास्थ्य प्रणालीमा जलवायु परिवर्तनको असरलाई सम्बोधन गर्न नीति निर्माता, स्वास्थ्य व्यवसायी, अनुसन्धानकर्ता र अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाहरू लगायत प्रमुख सरोकारवालाहरूलाई एकसाथ जुटाएको छ।
सम्मेलनका उद्देश्यहरूः
- जलवायु परिवर्तन तथा स्वास्थ्य सम्बन्धी चुनौती र विकासका बारेमा सचेतना जगाउने।
- वायु प्रदूषण र पानी आपूर्ति र सरसफाइ, र सहयोग जस्ता अन्तर विषय संवादलाई सहज बनाउने।
- सफल अनुकूलन कारण नीतिहरू र नवीन अभ्यासहरूका बारेमा जानकारी गराउने।
- जलवायु परिवर्तन तथा स्वास्थ्य सम्बन्धी अनुसन्धानका निष्कर्षहरू र भविष्यमा हुने अनुसन्धानका कार्यक्रमहरू बारे जानकारी गराउने।
- सञ्जाललाई बलियो बनाउने र दिगो तथा न्युन (कार्बन उत्सर्जन गर्ने स्वास्थ्य प्रणाली निर्माणका लागी प्रयासहरू गर्ने।
- स्वास्थ्यका कार्यक्रमहरूमा जलवायु परिवर्तनका मुद्घाहरुलाई एकीकृत गरी समावेश गर्न पहल गर्ने ।
सम्मेलनका मुख्य गतिविधिहरु:
- उद्घाटन सम्बोधनः स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्रालयका सचिव डा. रोशन पोखरेलले जलवायु अनुकुलन र न्यून कार्बनयुक्त स्वास्थ्य प्रणालीको तत्काल आवश्यकतामा जोड दिँदै सम्मेलनको उद्घाटन गर्नुभयो।
- मुख्य छलफलहरू स् नीतिनिर्माण, स्वास्थ्यमा जलवायु प्रभावहरूको वैज्ञानिक प्रमाण, जलवायु ( संवेदनशील रोगहरुको निगरानी, स्वास्थ्य क्षेत्रबाट हरित गृह ग्याँस उत्सर्जन र सौर्यकरण (solarization) जस्ता क्षेत्रहरूमा भएका नवीनतम तथा समाधानका प्रयासहरु समावेश भएका थिए।
- प्राविधिक सत्रहरू स् सम्मेलनमा आठवटा प्राविधिकसत्रहरू र संघ, प्रदेश र स्थानीयतहमा क्षमता निर्माण, जलवायु वित्त, र स्थानीय अनुकूलनका पहलहरू जस्ता विविध पक्षहरूलाई समेट्नुका साथै तीन वटा सामुहिक छलफल (panel discussion) भएका थिए।
- सहभागीहरूस् सरकारी अधिकारीहरू, विकास साझेदारहरू, गैरसरकारी संस्थाहरू, शिक्षाविद्हरू, नागरिक समाज र पत्रकार सहित लगभग १५० प्रतिनिधिहरू छलफल र नेटवर्किङ (Networking) मा संलग्न हुनेछन्।
अपेक्षित परिणामहरू (Expected outcomes)
- संघ, प्रदेश र स्थानीयस्तरमा अनुकूलन योजनाहरूको रणनीतिक र प्रभावकारी कार्यान्वयन मार्फत जलवायु सम्बन्धी स्वास्थ्यका जोखिमहरूको न्यूनीकरण गरिनेछ।
- मौसम तथा स्वास्थ्यका तथ्याङ्कलाई विद्यमान निगरानी प्रणालीमा एकीकृत गरेर जलवायु सम्बन्धी जानकारी तथा रोग निगरानी प्रणालीलाई बलियो बनाइने छ।
- जलवायु परिवर्तन सँग सम्बन्धित स्वास्थ्यका जोखिमहरूलाई सम्बोधन गर्न वैज्ञानिक अध्ययनहरू मार्फत प्रमाणहरूको सिर्जनालाई प्राथमिकता दिइनेछ।
- स्वास्थ्य क्षेत्रमा कार्यरतहरु ९जभबतिज उचयाभककष्यलबकि० गुणस्तरीय सेवाहरू प्रदान गर्न सक्षम हुनेछन जसले जलवायु प्रभावित स्वास्थ्यका जोखिमहरू कम गर्न सकिन्छ।
- दिगो तथा न्यून कार्बन भएको स्वास्थ्य प्रणालीको विकासका लागि स्वास्थ्यक्षेत्र भन्दा बाहिरका सान्दर्भिक क्षेत्रहरू सँगको सहकार्यमा उपयुक्त न्यूनीकरणका उपायहरू अपनाइनेछ।
- जलवायु (उत्थानशील र न्युन कार्बन स्वास्थ्य प्रणाली निर्माण गर्न राष्ट्रिय र अन्तर्राष्ट्रियस्तरमा रूपमा जलवायु वित्तलाई थप परिचालन गरिनेछ।
- जलवायु परिवर्तन र स्वास्थ्यका एजेन्डाहरूमा विभिन्न क्षेत्रहरू र सरोकारवालाहरू बीच बहु (क्षेत्रीय सहयोगलाई बढाइने छ।
